Thông báo của các cơ quan ban hành cho biết, mục đích của quy định mới nhằm tiêu chuẩn hóa các hình thức xử phạt hành chính trong lĩnh vực nghề cá, "đảm bảo việc thực hiện công bằng, chính đáng và hợp lý" cũng như bảo vệ "quyền và lợi ích hợp pháp" của nhà nước và công dân.

Theo quy định mới, ngư dân nước ngoài có thể bị phạt tới 400.000 Nhân dân tệ (62.700 USD) nếu bị phát hiện có hoạt động đánh bắt trong vùng đặc quyền kinh tế hoặc thềm lục địa mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền mà không có sự đồng ý của Trung Quốc. Những ngư dân này có thể bị hải cảnh Trung Quốc trục xuất và tịch thu các thiết bị đánh bắt.

Nếu ngư dân nước ngoài đánh bắt trong khu vực mà Trung Quốc tuyên bố là vùng lãnh hải hoặc ở phạm vi rất gần bờ biển Trung Quốc, họ có thể bị phạt tới 500.000 Nhân dân tệ (78.500 USD) và bị tịch thu tàu thuyền.

Quy định mới cũng cảnh báo, nếu "các hoạt động bất hợp pháp" được thực hiện tại một địa điểm mà chính quyền địa phương áp dụng hình phạt nghiêm khắc hơn thì sẽ áp dụng hình phạt của địa phương trước.

Trang web của chính phủ Trung Quốc cho biết các quy định mới đang được thực hiện thử nghiệm trước khi có hiệu lực lâu dài. Hiện các quốc gia trong khu vực vẫn chưa lên tiếng về quy định mới này.

Đây không phải lần đầu tiên Trung Quốc đơn phương đưa ra các quy định và áp dụng tại các vùng biển tranh chấp. Kể từ năm 1999, nước này đã ngang nhiên áp đặt lệnh cấm đánh bắt từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm ở Biển Đông, bất chấp sự phản đối của các nước. Truyền thông nhà nước Trung Quốc thậm chí đưa tin nước này bắt giữ số lượng lớn tàu mỗi năm trong thời gian áp lệnh cấm.

Hồi tháng 1, Trung Quốc đã thông qua luật hải cảnh mới, cho phép lực lượng hải cảnh phá hủy các công trình do nước ngoài xây dựng ở vùng biển hoặc trên các đảo mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền. Ngoài ra, luật còn cho phép lực lượng hải cảnh Trung Quốc lên tàu, khám xét hoặc nổ súng vào các tàu nước ngoài hoạt động trong vùng biển mà Bắc Kinh đòi yêu sách chủ quyền.

Cơ quan Quản lý An toàn Hàng hải Trung Quốc hồi tháng 9 cho biết, theo quy định bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/9, các tàu nước ngoài đi vùng "lãnh hải" của Trung Quốc phải khai báo thông tin về phương tiện và hàng hóa cho các cơ quan quản lý hàng hải của Trung Quốc. Nếu các tàu nước ngoài không khai báo theo quy định, cơ quan quản lý hàng hải Trung Quốc sẽ áp dụng các luật, quy định, quy tắc và điều khoản liên quan để xử lý.

Các chuyên gia lo ngại, việc Trung Quốc đưa ra các quy định mới liên quan đến những khu vực mà nước này tuyên bố chủ quyền có thể khiến căng thẳng leo thang. Khái niệm "lãnh hải" của Trung Quốc bị phản đối khi nước này đơn phương đưa ra yêu sách chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông thông qua cái gọi là "đường chín đoạn". Ngoài ra, Trung Quốc cũng có tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản tại quần đảo Senkaku mà Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư ở biển Hoa Đông.