Lần đó, khi tôi đọc tùy bút của anh Mai Thanh Hải viết cho con gái, từ vùng biển Hoàng Sa. Tôi đang ngồi ở nhà, lọc tọc lên Facebook và nhìn con tàu kiểm ngư, cảnh sát biển trước những chiếc tàu hải giám đang lờn vờn ngoài kia. Từ ống kính của anh, cái giàn khoan ấy mờ trong sương, rõ một cách rùng mình. À, nó to đến thế.

Đám phóng viên đất liền như tôi, chẳng biết gì, chưa bao giờ nhìn thấy tàu Hải giám đâm vào tàu Kiểm ngư của mình là thế nào, cũng chẳng hiểu “đấu vòi rồng” là sao.

Hình ảnh mà chúng tôi nhìn thấy những người anh, những đồng nghiệp cùng tòa soạn, cách nhau cái với tay của mình là... chiếc tàu hải giám của Trung Quốc. Thấy tàu ngoài kia, thấy cái giàn khoan, coi như được thấy các anh vẫn đang chụp ảnh suốt ngày, đứng nhìn sóng biển hoặc ôm lấy chỗ nào đó lúc tàu Trung Quốc đâm va.

Mãi đến khi chuyến đi dài kết thúc, tàu bị đâm hỏng, phải quay vào bờ, những người ở nhà mới thấy hình ảnh anh Hải đội nón cối, anh Trung Hiếu mặc áo phao, đứng cười trên boong tàu, da đen nhẻm.

Những người theo chân Cảnh sát biển, Kiểm ngư ra trận trong thời điểm nóng hổi đó đã chọn một con đường duy nhất để bạn đọc ở đất liền thấy được cái giàn khoan khổng lồ kia sẽ đi đến đâu, đang làm gì, các con tàu màu xám xanh ngoài kia đang lượn vòng trên mặt biển của Việt Nam ra sao. Hình ảnh của họ, những cuộc điện thoại bất kể đêm ngày, tòa soạn luôn chìm đắm trong một sự căng thẳng yên lặng. Chỗ ngồi ngày ấy thiếu anh Hải, anh Hiếu. Chỉ một chút sóng điện thoại để anh em trong bờ biết, cả tòa soạn và các anh vẫn đi cùng nhau, quyết đưa thông tin đến với người đọc mỗi buổi sáng.

Có những lúc, cả 10 ngày liền không liên lạc được với anh Mai Thanh Hải, tôi phập phòng, cả tòa soạn nhìn nhau nằng nặng, đâm chiêu, khó nói thành lời. Đơn giản sau này về bờ mới biết, chiếc tàu Kiểm ngư bé nhỏ mà anh tác nghiệp trên đó bị xịt vòi rồng, ướt hết thiết bị, mất liên lạc với đất liền, vợ con, đồng nghiệp.

Mặt trời của anh Hải trên biển tinh khôi. Mặt trời ở Sài Gòn có những ngày gay gắt và oi mùi khói bụi. Những ngày thiêng liêng đó của Tổ quốc, thanh niên Việt Nam khắp thế giới xuống đường với băng rôn và tình yêu nước. Các anh xách máy ảnh, đội nón cối, nhịn tắm 5 ngày, với biển quê hương và những anh cảnh sát biển.

Anh Trung Hiếu về đến cơ quan, da đen sạm. Ai cũng cười hỏi thăm, hỏi anh đi khó khăn cỡ nào. Anh chỉ phì cười: “Máy lọc nước của tàu bị hư. Bình thường 3 ngày tắm một lần, giờ phải nhịn 5 ngày tắm một lần”.

Chuyện anh Hải đem kể cho bạn bè trên mạng nghe cũng chỉ là chuyện mì gói, chuyện bắp cải, chuyện đã về đất liền và gặp bà mẹ, người vợ của các anh cảnh sát biển ra sao. Những gì mà “người phiêu lưu” như họ có thể kể cho đồng nghiệp nghe, họ đã kể từng giờ từng phút qua chiếc điện thoại vệ tinh, qua những cú đâm tàu nhức lòng, qua nước biển ào lên boong bất kể lúc nào, qua những đợt xịt vòi rồng nặng nề, căng thẳng. Tất cả đã thành các bài báo, và người ở nhà được thấy ngoài biển xa, những người đàn ông của họ vẫn đang gìn giữ vùng biển này, đất nước này.

Hay trước đó, là đồng nghiệp Hoàng Sơn, chàng trai thư sinh, kiếng cận, ốm tong, cũng vững chãi, đọc rõ mồn một từng lời đanh thép về đất liền.

Ở ngoài xa, các anh đen nhẻm đi, nhìn nắng lên giữa biển gay gắt, đón một ngày với...vòi rồng, hoặc như anh Hiếu tả tàu cảnh sát biển bị húc: “Tàu nghiêng 40 độ. Mình cũng sợ chứ. Nhưng các anh Cảnh sát biển biết cách xử lý nhanh nên 1 - 2 phút sau là bình thường trở lại. Đã ở ngoài đó là phải chấp nhận, lúc nó đâm tàu này, lúc đâm tàu khác”.

Những cú đâm ấy làm nghiêng tàu, lắc tàu, và bản tin tường thuật sau đó vài phút khiến ở trong đất liền, mỗi người Việt Nam cũng nhói lên. Những bàn tay tình nguyện vội vàng đến bên gia đình cảnh sát biển. Tấm lòng vàng của người đất liền vội vàng tìm đến gia đình các anh kiểm ngư, chia sẻ bớt cơn sợ hãi và lo lắng cho người chồng, đứa con ấy. Tàu cảnh sát biển tròng trành thì đất liền cũng lo lắng khôn nguôi. Bản tin tường thuật trực tiếp đã hoàn thành được nghĩa vụ trọn vẹn nhất của thông tin báo chí trong ngày nóng bỏng.

Tôi thường tưởng tượng lúc nào đó mình sẽ được ngồi trên tàu ra biển, được là phóng viên “Tường thuật từ vùng biển Tri Tôn, Hoàng Sa” như các anh Hải, Hiếu, Sơn ký tên mỗi khi điện thoại và gửi ảnh về tòa soạn. Người ta có thể kể ngàn câu chuyện khó khăn của người phóng viên theo tàu đi xa, không ngủ được, không ăn được, không đứng được, say sóng, nhịn tắm, bị tàu đâm, tàu húc.... Nhưng cái hấp lực nghề nghiệp mà các anh đã “được” hưởng, trọn vẹn và mạnh mẽ nhất, theo nghĩa của từ PHÓNG VIÊN, khiến biết bao đứa nhỏ mới vào nghề như bọn tôi thèm khát.

Chiều hôm nọ, mới nâng cốc bia mừng trang World Cup 2014 của báo ra đời, sáng hôm sau anh Độc Lập đã xách máy ảnh lên đường. Chỗ ngồi của anh sau lưng tôi vắng vẻ. Gia đình nhỏ của anh, 3 người, với cậu nhóc mới đầy tháng tuổi vắng một bóng hình đàn ông đen sạm.

Giờ thì những tấm ảnh hùng hồn của phóng viên Độc Lập sẽ làm tiếp bản tin tường thuật từ Hoàng Sa cho chúng tôi đọc.

Cảm ơn các anh, phóng viên trên ngọn sóng....

Khải Đơn

(*) Tùy bút “Gửi con yêu, từ Hoàng Sa” (Mai Thanh Hải)

Theo TNO