Lính biên phòng Ukraina tuần tra dọc đường biên giới với Nga

Ngày 25/09, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã ban hành sắc lệnh “Các biện pháp khẩn cấp về bảo vệ Ukraine và tăng cường khả năng phòng thủ". Theo đó, nền kinh tế Ukraine được chuyển sang chế độ hoạt động đặc biệt, phía quân đội được lệnh củng cố các vị trí trên biên giới với Nga cũng như với vùng Donbass hiện thuộc sự kiểm soát của phía ly khai.

Một phần của sắc lệnh này được giữ bí mật, nhưng những gì công bố trên trang web của phủ tổng thống Ukraine đã tiết lộ nhiều điều: đóng cửa các trạm kiểm soát trên biên giới Nga-Ukraine, ngừng hoạt động qua lại của xe ô tô, người đi bộ, giao thông đường biển và nếu cần thiết ngừng mọi hoạt động giao thông. Ngoài ra, 7,7 triệu USD được chính quyền Kiev cấp để dựng 1.500 km hào trên biên giới Nga-Ukraine, 8.000 chiến hào và 4.000 hầm trú ẩn được tạo ra dọc biên giới.

Theo báo chí Nga, rõ ràng đây là những hành động chuẩn bị cho chiến tranh hơn là trong thời kỳ đình chiến. Tổng thống Poroshenko thực hiện những biện pháp trên không bởi lo ngại một cuộc xâm lược mà nhằm tới hai mục tiêu. Thứ nhất là ngăn chặn các phần tử ly khai chạy sang Nga và thứ hai là nhằm cô lập phe ly khai khỏi Nga để chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới. Igor Korotchenko, Tổng biên tập tạp chí Quốc phòng Nga cho rằng đây là một màn “đánh bóng chính trị” của Tổng thống Poroshenko, nhằm giành phiếu cử tri Ukraine trong cuộc bầu cử vào Quốc hội được tổ chức ngày 26/10 tới. Lugansk và Donetsk tuyên bố sẽ không có cuộc bầu cử quốc hội Ukraina trên lãnh thổ do họ kiểm soát. Thay vào đó, ngày 02/11, hai nước cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk và Lugansk sẽ tiến hành hoạt động bỏ phiếu riêng bầu lãnh đạo và các nhà lập pháp. Phía Kiev từ chối công nhận kết quả các cuộc bầu cử này.

Theo giới phân tích, rất có thể Kiev sẽ kiếm cớ Donetsk và Lugansk không tuân thủ luật pháp khi tiến hành bầu cử để hủy bỏ lệnh ngừng bắn đã được hai bên ký kết tuần trước tại tại Belarus. Cuộc tiến công sau đó của chính quyền Kiev sẽ bóp nghẹt các phần tử ly khai do đã bị cô lập khỏi Nga. Đó là kịch bản của Tổng thống Poroshenko đang bị lực lượng ly khai ở Donetsk và Lugansk tố cáo.

Ngày 25/09, Lamberto Zannier, Tổng thư ký Hợp tác châu Âu (OSCE), cơ quan chịu trách nhiệm giám sát lệnh ngừng bắn ở Ukraine tuyên bố: "Mưu toan sử dụng thỏa thuận ngừng bắn tại Ukraine để đạt được lợi thế quân sự ở miền đông đất nước có thể khiến cho thỏa thuận này bị phá vỡ". Theo ông, toàn bộ thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine "có vẻ là đang được tuân thủ", nhưng có một số vi phạm mà OSCE "kịch liệt phản đối". Ông Zannier cũng khẳng định rằng hiện nay ở Ukraine có khoảng 80 quan sát viên OSCE và số lượng những người này sẽ được tăng lên đến 500.

Ngày 05/09, chính quyền Kiev và lực lượng ly khai đông Ukraine đã đồng ý với thỏa thuận ngừng bắn, trao đổi tù nhân và đạt được một số thỏa thuận chính trị. Khi đó, chính quyền Ukraine tuyên bố về dự định ân xá cho lực lượng ly khai và thông qua một đạo luật về tình trạng đặc biệt của một số khu vực tại Donbass. Ngày 19/09, các bên đã nhất trí về thỏa thuận đình chiến chung với các điều kiện cụ thể.

Nh.Thạch (tổng hợp)

Theo Petrotimes