Tổng thống Obama kêu gọi thế giới giới đoàn kết chống IS

“Trước khi Iraq bị xâm lược thì làm gì có Al-Qaeda. Iraq bị xâm lược vì dầu lửa. Sự dối trá đã diễn ra trong nhiều năm và người Mỹ cần phải đối mặt với sự thật. Người Mỹ chúng tôi cần phải nhìn lại mình trong gương thật kỹ và tự đặt cho mình những câu hỏi nghiêm túc về những gì nước Mỹ đã làm”. Đó là ý kiến của một người dân Mỹ về chiến dịch chống Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Iraq và Syria. IS cũng từ Al-Qaeda mà ra.

Chính phủ Obama ngày càng nhận được sự cổ vũ và góp sức của cộng đồng quốc tế trong cuộc chiến chống IS. Tuy nhiên, cuộc chiến càng đi sâu, càng có nhiều câu hỏi được đặt ra.

Ngày 24/09, tại phiên họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Tổng thống Mỹ Barack Obama kêu gọi thế giới hợp lực để đánh bại các phần tử chủ chiến Hồi giáo IS. Trong bài diễn văn của mình, Tổng thống Mỹ nói mặc dù đang dẫn đầu cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo, nhưng Mỹ không thể một mình đánh bại lực lượng này. Ông Obama khẳng định, chứng ung thư của chủ nghĩa cực đoan bạo động phải bị chấm dứt.

Lời “hiệu triệu” của Mỹ đã được 40 đồng minh ủng hộ. Điển hình là Anh - quốc gia trước đây còn lưỡng lự, nhưng hôm 24-9 đã tuyên bố sẽ tham gia chiến dịch không kích chống IS để hưởng ứng lời kêu gọi giúp đỡ từ Chính phủ Iraq và Hội đồng Bảo an LHQ. Anh, Bỉ và Hà Lan quyết định mỗi nước sẽ cử 6 máy bay chiến đấu tham chiến tại Iraq; đồng thời cử các chuyên gia, binh sĩ đào tạo và hỗ trợ quân đội Iraq, các binh sĩ người Kurd trong cuộc chiến này. Đức đã bắt đầu gửi lô vũ khí đầu tiên tới miền bắc Iraq. Lô vũ khí này bao gồm tên lửa chống tăng, súng trường và súng máy hạng nặng cũng như các thiết bị bảo vệ mắt và vật tư y tế.

Thành quả thứ hai mà lãnh đạo Mỹ nhận được tại cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần này là nghị quyết về chiến binh nước ngoài. 15 quốc gia thành viên đã nhất trí thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo. Theo đó, các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc cần phải đưa ra các luật lệ và quy định mới để truy tố và trừng phạt những phần tử liên quan tới các nhóm khủng bố, ngăn chặn sự ra vào của các phần tử này và cắt đứt nguồn tài chính của các nhóm khủng bố. Theo điều 7 của Hiến chương Liên Hợp Quốc, nghị quyết này có tính ràng buộc pháp lý đối với tất cả 193 quốc gia thành viên.

Trong khi đó trên thực địa, Mỹ và đồng minh đã mở 3 đợt oanh kích và bắn tên lửa vào 12 mục tiêu của IS ở trên lãnh thổ Syria, trong đó có một số nhà máy lọc dầu do lực lượng này kiểm soát. Liên quân đã phá hủy nhiều phương tiện quân sự, giết chết trên 70 tay súng IS. Việc không kích các cơ sở dầu mỏ ở miền đông Syria là nhằm cắt giảm nguồn thu nhập chủ chốt của IS. Bộ Quốc phòng Mỹ ước tính mỗi ngày IS thu về 2 triệu USD từ việc bán dầu. Đây chính là nguồn tài chính nuôi dưỡng các hoạt động khủng bố cực đoan tại Iraq và Syria. Ngoài ra, Mỹ nói rằng các đợt oanh kích này cũng nhằm vào mạng lưới Al-Qaeda và tổ chức Khorasan ở Syria.

Có thể thấy, cuộc chiến chống IS do Mỹ dẫn đầu mỗi lúc một đi sâu. Nhưng các mục tiêu quân sự của cuộc chiến là gì? Chiến dịch quân sự có thực sự hiệu quả? Giới chuyên gia nhận định rằng, nếu chỉ không kích mà không triển khai quân trên bộ, quân đội các nước phương Tây sẽ chuốc lấy mạo hiểm khi chạy theo một kẻ địch vô hình.

Nhà nước Hồi giáo không phải là một mục tiêu, mà là một mạng lưới sẵn sàng biến hình, tái xuất hiện dưới một cái tên khác, với những hậu thuẫn và nguồn tài chính khác. Trong cuộc chiến tranh này, người ta chỉ xử lý các hệ quả của 10 năm sai lầm của Mỹ, chứ không tấn công vào các cội rễ của xung đột. Bằng chứng là Mỹ đã từng mở nhiều cuộc tấn công chống khủng bố tại Yemen, Somalia, hay Afghanistan, nhưng chưa bao giờ đạt kết quả cuối cùng.

Làm sao phương Tây thực sự chiến thắng chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan? Theo các nhà phân tích, phe thánh chiến Nhà nước Hồi giáo không thể thất thủ chỉ bằng một chiến dịch không kích… Chiến thắng chỉ đến từ thế giới Hồi giáo, khi thế giới này tìm thấy được, qua một phong trào cải cách sâu sắc về chính trị và ý thức hệ, một khả năng phòng vệ chống lại thứ dịch bệnh chết người: Chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan.

Nhưng trong lúc liên minh quốc tế đạt được đà tiến trong việc đánh bại các phần tử hiếu chiến ở Iraq và Syria, câu hỏi được đặt ra là: “Sau đó thì sao? Ai sẽ cai trị những phần đất sẽ được giải phóng?" Tiến sĩ Daniel Serwer (Viện Trung Đông ở Washington) cho rằng, nếu liên minh do Mỹ lãnh đạo không thể trả lời câu hỏi đó thì sẽ có người khác trả lời. "Quí vị có thể dự kiến là những phần tử quá khích sẽ xuất hiện ở một nơi nào đó với cái tên khác để trả lời câu hỏi đó".

Một thách thức khác có thể xuất hiện trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo là những mối căng thẳng nội bộ có thể làm cho liên minh này tan vỡ. Vào thời điểm này họ đã tạm gác qua một bên những sự bất đồng đó, thí dụ như Arập Xê-út và Qatar. Nhưng sẽ rất khó để duy trì sự hợp tác này trong dài hạn.

Nh.Thạch (tổng hợp)

Theo Petrotimes