Sau sự kiện Gạc Ma năm 1988, một yêu cầu cấp thiết đặt ra là ngoài lực lượng quân đội làm nhiệm vụ bảo vệ các đảo tiền tiêu ở quần đảo Trường Sa, chúng ta phải xây dựng các công trình dân dụng để khẳng định chủ quyền. Mặt khác, quần đảo Trường Sa là vùng biển có lượng tàu thuyền qua lại tấp nập nên Bộ GTVT quyết định xây dựng các ngọn hải đăng trên các đảo.

Ông Quảng khi đó là Phó giám đốc Xí nghiệp Xây dựng công trình thuộc Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc, được giao nhiệm vụ xây dựng hải đăng tại các đảo: Song Tử Tây, Đá Tây, An Bang, Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn. Theo đó, quá trình xây dựng hải đăng phải được triển khai trong năm 1993.

Ngày 17/10/1992, ông Quảng dẫn đầu đoàn khảo sát gồm 55 cán bộ, kỹ sư công nhân chuyên ngành được giao nhiệm vụ ra Trường Sa khảo sát thực tế, nghiên cứu lập quy hoạch, thiết kế.

Sau 40 tiếng đồng hồ vật lộn với gió bão, đến trưa 19/10, tàu đã đến vùng Đá Tây, một đảo chìm thuộc quần đảo Trường Sa và bắt đầu ngay vào việc thực hiện nhiệm vụ. Sau khi hoàn thành, đoàn di chuyển sang đảo Đá Lát cách đó khoảng 35km, cũng là một đảo chìm. Do điều kiện địa hình nên tàu phải neo ngoài khơi để các thành viên di chuyển bằng ca nô vào đảo.

“Đến chiều 25/10/1992, công việc hoàn thành, chúng tôi chia tay mọi người trên đảo. Biển lúc này dềnh lên dập xuống như nuốt chửng chiếc ca nô nhỏ bé, xác định được nguy cơ nên anh em chúng tôi đã cho tài liệu bọc nilon để bảo quản. Khi ca nô cách tàu khoảng 500m, cột sóng cao 3m đã nhấn chìm ca nô, 14 thành viên trôi dạt giữa biển tối đen, lạnh cóng”, ông Quảng nhớ lại.

14 cán bộ kỹ thuật trên chiếc cano ấy đã sống sót thần kỳ khi lần lượt được cứu dù có người trôi dạt trên biển suốt cả đêm.

Chắt chiu từng lít nước, viên gạch xây hải đăng

Sau chuyến đi khảo sát đầy sóng gió đó, mang theo những tài liệu thu thập được vào bờ, đến đầu năm 1993 ông Quảng lại tiếp tục hành trình đi xây hải đăng. Ngọn hải đăng đầu tiên được chọn xây là trên đảo Song Tử Tây. Ngày 15/5/1993 ông Quảng chỉ huy 56 kỹ sư, công nhân rời Hải Phòng trên con tàu Bạch Long Vỹ mang theo hơn 3.000 tấn vật tư.

“Để xây dựng ngọn hải đăng cao 36m, cần tới hơn 5.000 tấn nguyên vật liệu xi măng, cát, gạch... và khoảng 500 khối nước. Khi đó, chúng tôi phải đóng những thiết bị để chuyển tải nước từ tàu “mẹ” đỗ ngoài xa, kéo vào sát đảo rồi bơm lên. Chúng tôi phải chắt chiu từng giọt để có nước ngọt trộn vữa xây dựng”, ông kể.

Việc xây dựng hải đăng trên các đảo ở Trường Sa được sự giúp đỡ hết lòng của cán bộ, chiến sỹ đóng quân trên các đảo. Xi măng, cát, đá... được đóng vào từng bao 35kg, bọc kín trong túi nilon để chiến sỹ, công nhân lội bộ vài trăm mét từ đảo ra tàu chuyển vào.

Bằng sức người, sự quyết tâm cao độ, sau 6 tháng làm việc không ngừng nghỉ, ngọn hải đăng Song Tử Tây đã hoàn thành, sừng sững đến ngày nay.

Hoàn thành công trình đèn biển trên đảo Song Tử Tây, về đất liền chỉ được vài tháng, năm 1994 ông Quảng lại tiếp tục ra Trường Sa chỉ đạo xây dựng ngọn hải đăng trên đảo Đá Tây. Việc xây dựng ngọn hải đăng này có đặc thù khó khăn hơn là phải làm trên đảo chìm, hoàn toàn không có mặt bằng. Khi thủy triều rút xuống, đảo Đá Tây nổi lên trên mặt biển nhưng khi thủy triều lên thì nơi đây trắng băng nước biển.

Các cán bộ, kỹ sư phải xây dựng hệ thống sàn đạo trên biển để tập kết vật tư, máy móc, làm nơi sinh hoạt và thi công công trình. Tiếp đó, hải đăng trên các đảo: An Bang, Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn lần lượt được ông Quảng cùng đồng đội xây dựng…

Trên quần đảo Trường Sa, ngoài trạm hải đăng trên đảo Trường Sa lớn, còn có 8 trạm khác tại các đảo: Song Tử Tây, Đá Lát, Đá Tây, An Bang, Tiên Nữ, Sinh Tồn, Sơn Ca, Nam Yết. Những ngọn hải đăng dẫn lối cho tàu thuyền qua lại an toàn và đang ngày đêm khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa.

Tháp hải đăng tại các đảo cao từ 30 - 42m, sàn rộng từ 35 - 100m2, đèn có chu kỳ chớp 10 - 15 giây, độ chiếu xa trên 12 hải lý.

Đèn hải đăng chạy điện năng lượng mặt trời và tự động bật tắt khi trời tối nhưng luôn phải đảm bảo máy nổ, máy phát điện vận hành bình thường trong mọi điều kiện, nhất là mưa, bão kéo dài.

Theo baogiaothong.vn